الکتروتراپی چیست؟ 0 تا 100 الکتروتراپی( درمان با جریان برق )

الکتروتراپی چیست؟

الکتروتراپی (به انگلیسی: Electrotherapy) زیرشاخه‌ای از فیزیوتراپی با بهره‌گیری از الکتریسیته تلاش به درمان یا بهبود بیمار می‌کند.
روش‌های الکتروتراپی دستگاه‌هایی هستند که برای تسکین درد و بهبودی استفاده می‌شوند. اساساً شامل انتقال انرژی به بدن است. انرژی می تواند به شکل جریان الکتریکی، امواج صوتی، پرتوهای نور، انرژی حرارتی، میدان الکترومغناطیسی و غیره باشد.

ساده و روان با استفاده از برق می توان به روش های مختلف بیماران را درمان کرد، از واژه الکتروتراپی به جای طیف گسترده ای از دستگاه های پزشکی ویژه ای نام برده می شود. ( یعنی وقتی ما از واژه الکتروتراپی استفاده می کنیم، به تعداد زیادی دستگاه پزشکی اشاره می کنیم که با بهره گیری از الکتریسته درمان را پیش می برند.)

در کلینیک های فیزیوتراپی این شیوه درمانی به همراه سایر روش های فیزیوتراپی به ما کمک می کنند زیر تیغ جراحی نرویم و بهبودی خود را بدست بیاوریم.( در علم پزشکی به این گونه روش های درمانی، روش های غیرتهاجمی می گویند.)

انواع الکتروتراپی

• تحریک الکتریکی عصب با عبور از پوست (TENS)
• تحریک الکتریکی عصب از زیر پوست (PENS)
• تحریک الکتریکی عضله (EMS)
• جریان مداخله‌ای (IFC)
• درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی (PEMF)
• تحریک گالوانیک (GS)

انواع دستگاه های الکتروتراپی

دستگاه های مورد استفاده در الكتروتراپی به صورت کلی به چند دسته تقسیم می شود، این دستگاه ها از لحاظ شکل، اندازه و اشعه و موج با هم تفاوت دارند این تفاوت را برای مطالعه بیشتر شما در ذیل توضیح داده ایم.

خیلی درگیر عناوین دستگاه ها نشوید، ممکن است تعداد زیادی از این اسامی در یک دستگاه قابل استفاده باشد، فقط تنظیمات دستگاه متفاوت باشد، تا طول موج متفاوتی را تولید کند. بنابراین ممکنه شما یک دستگاه مشاهده کنید اما متخصص فیزیوتراپی با تغییر تنظیمات، موج های متفاوتی را برای درمان استفاده کند. نکته را به یاد داشته باشید هر کدام از اسامی، که جریان متفاوتی را تولید می کند، کاربردهای متفاوتی دارند، برخی امواج برای افزایش دامنه حرکتی، برخی برای تقویت عضلات و... می باشد.

اشعه مادون قرمز

اشعه مادون قرمز جریانی با طول موج 1000 تا 40000 آنگسترم می‌باشد كه وقتی با بدن برخورد می كند به گرما تبدیل شده و باعث افزایش جریان خون در نقطه درمان می‌شود، جریان خون کمک می کند بافت آسیب دیده سریعتر درمان شود.

لامپ مادون قرمز در فیزیوتراپی

امواج مافوق صوت

اشعه مافوق صوت با فركانس بیش از 20000 هرتز و شدت 0.5 تا 3 ولت بر سانتیمتر با عمق نفوذ حدود 5 سانتیمتر كه با ایجاد گرمای عمقی در بدن باعث افزایش گردش خون و نفوذ پذیری غشاء سلولی و نیز تخلیه منطقه درمان از مواد دردزا می‌شود.

التراسوند یک نمونه از امواج مافوق صوت

امواج دیاترمی

از انواع امواج كوتاه رادیویی است که طول موج SWD مورد استفاده در فیزیوتراپی 11متر و فركانس آن 12.27 مگاسیكل می‌باشد. طول موج MWD مورد استفاده در فیزیوتراپی 12 متر و فرکانس آن 2450 مگاسیکل می باشد که باعث ایجاد گرمای عمیقی در ناحیه درمان می شود.

تکار یک نمونه از امواج دیاترمی

جریان گالوانیک (Galvanic)

در عضلاتی که به علت قطع عصب و یا ضایعه عصبی قادر به انقباض نیستند ، زمان تحریک بالایی لازم است تا جریان به همه فیبر های عضله برسد و باعث انقباض آن عضله شود و جریان گالوانیک با شدت 0.5 تا 2.5 میلی آمپر ، ولتاژ کمتر از 100 ولت ، زمان تحریک 100 و 300 و 1000 و 3000 میلی ثانیه را انتخاب کرده و باعث انقباض عضله می شوند.

استفاده از جریان فارادیک (FAR : Faradic)

جریانی با زمان تحریك كوتاه است یعنی با زمان تحریك 0.1 و 0.3 و 1 و 3 میلی‌ثانیه و در مواردی كه عصب سالم بوده ولی عضله توانایی لازم برای انقباض را ندارد به كار می رود.

نمونه یک دستگاه تولید جریان فارادیک

جریان های پرفرکانس

در این جریان از تداخل دو جریان پرفركانس ، یك جریان مدوله شده كم فركانس ایجاد می شود که امواج 2000 هرتز آن جهت تقویت عضلات عمقی و امواج 4000 هرتز جهت كاهش درد و اسپاسم استفاده می‌شود.

استفاده از دستگاه TENS (مخفف:Trance cutaneouse Electrical Never Stimulation)

یعنی با استفاده از جریان الكتریكی از طریق پوست باعث تحریك عصب ناحیه درمان شویم و جریانی با فركانس 50 تا 150 هرتز می باشد كه شدت آن بین 12 الی 30 میلی آمپر می باشد كه با اشكال مختلف و به صورت ضربه ای و نرمال طراحی شده است و از طریق بسته شدن دریچه درد و ترشح آندروفین باعث تشكیل درد می شود.

یک نمونه از دستگاه تنس

فواید الکتروتراپی

این فواید را که مشاهده می فرمایید، هر دستگاه زیر مجموعه الکتروتراپی تعدادی از این فواید را دارا می باشد، به همین دلیل متخصص فیزیوتراپی تصمیم می گیرد از کدام دستگاه ها برای درمان استفاده کند.

• تسکین دردهای مزمن
• تسریع بازسازی بافت های آسیب دیده
• کمک به ترمیم آسیب ها
• افزایش جریان خون موضعی
• افزایش میزان اکسیژن و سایر مواد مورد نیاز سلول ها برای متابولیسم و ترمیم خود
• کمک به ترمیم سریع تر زخم‌ ها
• افزایش توانایی حرکتی عضلات
• تحریک آزادسازی هورمون های ضد درد طبیعی مانند اندورفین
• کاهش التهاب و تورم
• جلوگیری از انتقال درد
• تحریک فرآیندهای سوخت و ساز بدن
• تقویت سیستم دفاعی بدن
• ایمن، کم هزینه و بدون عارضه جانبی

آیا الکتروتراپی ضرر هم دارد؟

درمان با الکتروتراپی یک روش غیرتهاجمی است که با خطرات و عوارض بسیار کمی همراه می باشد، البته توجه داشته باشید در صورتی که الکتروتراپی تحت نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شود قطعا با خیال آسوده می توانید درمان را انجام بدهید و نگران عوارض آن نباشید.

کاربرد الکتروتراپی(درمان کدام دردها)

در نظر داشته باشید، الکتروتراپی علم مهم و تاثیر گذار در فیزیوتراپی می باشد، اما همه چیز نیست، تشخیص استفاده از کدام دستگاه الکتروتراپی برای درمان در کنار درمان های دستی و پیشنهاد حرکات ورزشی، و از همه مهمتر اخلاق حرفه ای، وجه تمایز یک فیزیوتراپیست حرفه ای با سایرین می باشد.

• درمان سیاتیک
• فیبرومیالژیا
• بورسیت
• درد و تورم بعد از عمل
• TMD
• عوارض مرتبط با دیابت
• درمان تنیس البو
• سندرم تونل کارپال
• آسیب های ورزشی
• بی‌ اختیاری‌ ادرار و مدفوع و سایر اختلالات مربوط به کف لگن
• نورپاتی های محیطی که با آسیب اعصاب محیطی همراهند.
• آرتروز مفاصل مانند آرتروز زانو ، آرتروز ستون فقرات ، آرتروز لگن و …
• دردهای مزمن مفصلی
• کمردرد
• زانودرد
• سردرد میگرنی
• درد سیاتیک
• تنگی کانال نخاعی
• فتق دیسک کمر
• فتق دیسک گردن
• پس از جراحی های ارتوپدی مانند جراحی تعویض مفصل
• آرتریت روماتوئید
• بورسیت ها مانند بورسیت زانو
• تاندونیت ها مانند تاندونیت شانه
• بیماری های روماتیسمی
• فیبرومیالژیا

روش های الکتروتراپی

• تحریک الکتریکی عصب (TENS)

  TENS متداول ترین روش الکتروتراپی، تکنیکی بی‌خطر و مؤثر در درمان درد.آشنایی بیشتر با تنس

• امواج تداخلی (IFT)

  درمان مداخله ای (IFT) روشی است که معمولاً در عمل فیزیوتراپی برای تسکین درد استفاده می شود. این روش نوع عمیق‌ تری از TENS است که در طی آن از دو جریان فرکانسی بالا استفاده می‌شود.این امواج به بافت‌ های عمقی بدن نفوذ کرده و سلول های آن قسمت را تحریک می کنند. اعتقاد بر این است که تسکین درد از طریق تولید مواد مخدر درون زا مانند اندورفین و انکفالین به دست می آید.

• اولتراسوند

  اولتراسوند نوعی از الکتروتراپی است که سالهاست در تمرینات فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد. از این روش معمولا برای اثر غیر حرارتی آن استفاده می شود که در آن امواج صوتی با فرکانس بالا باعث ارتعاش و حرکت سیالات سلولی می شود. مزایای پیشنهادی درمان با اولتراسوند شامل بهبود میزان بهبود برخی بافتهای نرم است. تصور می شود که در این موارد اولتراسوند کمک کننده باشد:

  • افزایش جریان خون در یک ناحیه به منظور تسریع زمان رفع فرایند التهابی.
  • تولید کلاژن (پروتئین اصلی در تاندون ها و رباط ها) را در طول بهبود بافت تحریک کنید.
  • صدمات شایع درمان شده با سونوگرافی
  • بورسیت
  • تاندونیت
  • کشیدگی عضلات و پارگی
  • آرتروز
  • آسیب های رباط و تاندون

  مقدار کمی ژل به قسمت بدن برای درمان اعمال می شود. یک مبدل (هد صدا) که به دستگاه متصل است روی ژل قرار داده می شود و توسط فیزیوتراپیست در دایره های کوچک حرکت می کند. فیزیوتراپیست دستگاه را تنظیم می کند تا عمق و شدت مناسب موج صوتی مورد نیاز را ارائه دهد. به احتمال زیاد در طول درمان با این روش هیچ اتفاقی نمی افتد. در صورت احساس ناراحتی یا درد ، بلافاصله به فیزیوتراپیست خود اطلاع دهید. آشنایی کامل با التراسوند

• امواج کوتاه پالسی

  این روش تاثیراتی همچون روش اولترسوند تراپی دارد.

الکتروتراپی در کلینیک های فیزیوتراپی برای چه دردهایی استفاده می شود؟

به صورت کلی الکتروتراپی تقریبا برای هر عضو دردمندی میتواند استفاده شود مهم ترین ها در ادامه:

الکتروتراپی زانو

الکتروتراپی زانو شیوه ای از درمان برای زانو است که در کلینیک فیزیوتراپی با استفاده از نیرو و با تکنیک های مختلف به درمان درد و بهبود گردش خون، ترمیم بافت ها، تقویت ماهیچه و عضلات و همچنین تسریع در رشد استخوان ها می پردازد.

الکتروتراپی دیسک کمر

در جلساتی که فیزیوتراپی دیسک کمر که به روش الکتروتراپی برای فرد انجام می گیرد، طی چند جلسه درمان فرد شاهد کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی خود خواهد بود. از دید عموم مردم الکتروتراپی مهم ترین بخش فیزیوتراپی است و بدون الکتروتراپی، فیزیوتراپی را درمانی ناقص تصور می کنند، در حالی که الکتروتراپی تنها بخشی از درمان است و فرد باید تا بهبود کامل به پزشک معالج خود مراجعه کند و دوره ی درمان خود را کامل کند و در نهایت با تشخیص پزشک متخصص فعالیت های عادی خود را شروع کند.

تحریک الکتریکی برای تقویت عضلات

از الکتروتراپی علاوه بر درمان دیسک کمر برای بیماری های دیگری هم استفاده می شود، با تحریک الکتریکی عضلات و تقویت عضلات در محل درد از این طریق می توان اثرات ناشی از ضعف عضلانی را تا حد زیادی بهبود بخشید.

الکتروتراپی برای چه کسانی ممنوع است؟

بیشتر افراد می توانند از دستگاه TENS استفاده کنند اما برای موارد زیر مناسب نیست:

• استفاده از دستگاه ضربان ساز قلب ( حتما باید با پزشک مشورت شود ).
• اگر بیمار قبلا در سیستم لنفاوی خود اختلال داشته است، انجام الکتروتراپی می تواند باعث تجمع مایع لنف در نقاط تحت درمان شود.
• علل ناشناخته درد
• اگر احساس بی حسی و گزگز شدن در ناحیه درمان وجود داشته باشد
• نقاط خاص بدن در دوران بارداری (در سه ماهه اول بارداری اما در دوره های بعدی تحت نظارت پزشک می توان از این درمان استفاده کرد)
• شرایط خاص پوستی

در مواردی هم تنها با تشخیص پزشک میتوان الکتروتراپی را برای بیمار انجام داد و باید پزشک مورد نظر تایید بدهد، مانند:

• بیماران مبتلا به صرع
• افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی
• افراد مبتلا به سرطان
• افرادی که بدون دلیل کاهش وزن شدید داشتند
• افرادی که درد و ناراحتی تشخیص داده نشده دارند
• افرادی که سکته مغزی کامل یا ناقص داشتند

منظور از تنس متداول ترین روش الکتروتراپی چیست؟

تحریک الکتریکی عصب (TENS) یکی از روش‌های الکتروتراپی است که با تجربه نشان داده است در درمان گستره وسیعی از بیماری‌های با درد مزمن در بدن‌‌های با انواع مختلف به اثبات رسیده است و البته ممکن است برای تمامی بیماران پاسخ ندهد و نیاز به درمان های دیگر بنا به تشخیص پزشک متخصص باشد.

TENS (تحریک الکتریکی عصب از روی پوست) از طریق انسداد و جلوگیری از ارسال پیام‌های درد به مغز تاثیر خود را به جا می‌گذارد و درد بیمار را تسکین می‌دهد در این روش پدهای الکتریکی بر روی پوست قرار گرفته و تحریک الکتریکی از طریق آن ها به اعصاب و فیبرهای حرکتی عضلات منتقل می شود. دستگاه TENS کوچک و قابل حمل است و جایگزین موثری برای داروهای مسکن محسوب می‌شود. دستگاه تحریک الکتریکی عصب غالباً برای آرام کردن دردهای مزمنی مانند درد التهابی مفصل، کمر درد، درد زایمان و درد فانتوم (درد اندام خیالی) به کار برده می‌شود.

در این روش پدهای الکتریکی بر روی پوست قرار گرفته و تحریک الکتریکی از طریق آن ها به اعصاب و فیبرهای حرکتی عضلات منتقل می شود. TENSهمچنین با تحریک سلول ها به ترشح محرک های ضددرد طبیعی، به کاهش احساس درد کمک می کند.

آیا الکتروتراپی(Tens) بدون خطر است؟

بله، الکتروتراپی TENS آزمایش شده و ایمنی آن در درمان فیزیوتراپی به اثبات رسیده است. تا کنون هیچ گونه عوارض جانبی قابل توجه حین استفاده از دستگاه یا پس از آن گزارش نشده است. استفاده از دستگاه TENS برای درمان بیماری‌های مختلف مورد تایید FDA و وزارت بهداشت است. متخصصین طب فیزیکی و فیزیوتراپی بیش از 30 سال است که از این دستگاه برای تسکین درد بیماران بهره می‌گیرند.

مشاوره با پزشک قبل از انجام الکتروتراپی چه اهمیتی دارد؟

پیش از شروع هر نوع الکتروتراپی با تجهیزات، لازم است بررسی‌های ضروری توسط پزشک انجام شود. پزشک نوع الکتروتراپی لازم را نسبت به توضیحات شما و تجربه خود تعیین کرده تا شما کمترین عارضه را تجربه کنید لازم به ذکر است عوارض الکتروتراپی نیز در ادامه مقاله آمده است. راهکار درمان موثر EMS و TENS قرار دادن مناسب الکترودها است.
سعی کنید با پزشک مجربی مشاوره کرده زیرا دریافت درمان از یک پزشک مجرب نه تنها کسب نتایج موثری را تضمین می‌کند، بلکه از بروز مشکلاتی که فرد ممکن است در صورت انجام درمان در خانه با آن‌ها مواجه شود، جلوگیری نماید.>

آیا الکتروتراپی دردناک است؟

طبق مطالعات و تجربیات ما اکثر بیماران گزارش می‌دهند که در طول درمان ارتعاش خفیفی را حس می‌کنند و هیچ گونه شوک یا انرژی الکتریکی آزاردهنده دریافت نمی‌کنند. می توان با قطعیت گفت هیچ گونه درد یا انرژی الکتریکی آزاردهنده ای را حس نمی کنید

زمان هر جلسه ازالکتروتراپی چقدر است؟

یک جلسه الکتروتراپی، به دوعامل بستگی دارد، تعداد دستگاه های استفاده شده و مقدار زمان استفاده از آن می باشد.(تشخیص این دو عامل توسط متخصص می باشد) ممکن است در جلسات اول متفاوت از جلسات پایانی باشد. اما شما 20 الی 30 دقیقه در نظر داشته باشد. در حین استفاده از الکتروتراپی می توانید از گوشی یا کتاب استفاده کنید، از سکوت لذت ببرید.

دستگاه الکتروتراپی در منزل

دستگاه های فیزیوتراپی و الکتروتراپی خانگی وسیله‌ای است که این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است. اما با چند چالش روبرو خواهیم بود، مورد اول هزینه بالای دستگاه های کاربردی و موثر مانند لیزر پرتوان و... می باشد که با توجه به شرایط اقتصادی امروز جامعه هزینه خرید بسیار بالاست، مورد دوم برای مثال هر چقدر هم وسیله ورزشی خریداری کنیم جای باشگاه و مربی را نمی گیرد.
راهکار پیشنهادی و هوشمندانه ما به شما، چندین جلسه فیزیوتراپی انجام بدهید، درمان که به پایان رسید، با انجام حرکات ورزشی در منزل، کمک کنید تا عضلات قوی تر بشوند، قوی تر شدن عضلات آسیب دیده سبب می شود درد به به سراغ شما نیاید.

خرید دستگاه الکتروتراپی

برای خرید دستگاه الکتروتراپی میتوانید به سایت های معتبر بازار مراجعه کرده و یا از شرکت های معتبر در این زمینه با یک تماس تلفنی مشاوره شده و دستگاه مناسب بیمار خود را تهیه بفرمایید. لیست دستگاه الکتروتراپی به همراه قیمت

تجربیات شخصی یکی از مراجعین جهت استفاده از الکتروتراپی (پرسش و پاسخ)

سلام، برای درمان چه دردی به مرکز مراجعه کردید؟

سلام عرض می کنم خدمت شما، من در ناحیه زانو، بالای زانو احساس درد داشتم که به مرور بیشتر هم شد، ابتدا در گوگل جستجو کردم به این نتیجه رسیدم ممکنه به علت مشکل در دیسک کمر باشد، بنابراین تصمیم گرفتم به فیزیوتراپی و یک متخصص مراجعه کنم.

آیا تا الان تجربه استفاده از الکتروتراپی داشته اید؟

خوشبختانه تا الان چنین دردی را تجربه نکرده بودم، فلذا تا الان هیچ استفاده از الکتروتراپی نداشتم.

برای درمان شما از چه دستگاه هایی استفاده شد، کمی توضیح بدهید؟

با توجه به تشخیص متخصص، از دستگاه التراسوند به همراه لیزر تراپی برای درمان من استفاده شد. البته این نکته را بگم که، لیزر کم توان و پرتوان وجود دارد، دکتر توضیحات کامل را داد من تصمیم گرفتم از لیزر پرتوان استفاده کنم، کارایی بیشتر و طول درمان را کمتر.

در طول درمان دردی هم تجربه کردید؟

الکتروتراپی هیچ دردی ندارد، لااقل من دردی را حس نکردم، حس گرمایی خوبی هم دارد.(لبخند)

با تشکر از شما، پیشنهادی برای دوستان دارید بفرمایید؟

پیشنهاد می کنم بین لیزر کم توان و پرتوان، لیزر پرتوان را انتخاب کنید، بعد از درمان حتما حرکات ورزشی را پیگیری کنید. با تشکر از زحمات شما.

منبع عکس بنر